Με αυτή την έκθεση, το Kunstmuseum προσκαλεί τους επισκέπτες να ανακαλύψουν εκ νέου τη δική του συλλογή μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης και να εξερευνήσουν τη σημασία της για τις τρέχουσες συζητήσεις. Με βάση τα εμβληματικά έργα του August Macke από το θρυλικό ταξίδι στην Τύνιδα το 1914, το οποίο πραγματοποίησε μαζί με τον Paul Klee και τον Louis Moilliet, η έκθεση ανοίγει μια ανταλλαγή μεταξύ έργων τέχνης από διαφορετικές εποχές και τόπους. Η έκθεση αντανακλά τη σημασία του ταξιδιού ως έμπνευσης και καλλιτεχνικού εργαλείου, καθώς και έννοιες όπως η διαπολιτισμική ανταλλαγή, η πολιτισμική ιδιοποίηση και η παγκόσμια ευθύνη.

Έργα της συλλογής των Sigmar Polke, Michael Buthe και Joseph Beuys έρχονται σε διάλογο με δάνεια από σύγχρονους καλλιτέχνες όπως οι Haleh Redjaian, Niadia Kaabi-Linke και Manaf Halbouni. Έργα από τη συλλογή Sammlung der Moderne συμπληρώνονται από εκτεταμένο υλικό από το αρχείο August Macke (Münster) και ταξιδιωτικές φωτογραφίες της Gabriele Münter.

Κατά κάποιον τρόπο, η σκιά βρίσκεται στην αρχή της ιστορίας της τέχνης. Στην αρχαία παράδοση του Πλίνιου του Πρεσβύτερου, είναι η κόρη του αγγειοπλάστη Βουτάδη που διαγράφει το περίγραμμα της σκιάς του κεφαλιού του εραστή της με ένα μολύβι κάρβουνου, δημιουργώντας έτσι την πρώτη εικόνα. Η περίφημη αλληγορία του σπηλαίου από τον Έλληνα φιλόσοφο Πλάτωνα, με τη σειρά της, διακρίνει τις σκιώδεις εικόνες στο σκοτεινό σπήλαιο που συσκοτίζουν την πραγματικότητα από το φωτεινό φως της γνώσης και έτσι διαχωρίζει κυριολεκτικά τη σκιώδη ύπαρξη από την πραγματικά φωτισμένη. Η αμφίβολη, δυνητικά δυσοίωνη όψη συνόδευε τη σκιά για αιώνες πριν ο ρομαντισμός ανακαλύψει τις θετικές της διαστάσεις και συνδέσει τη σκιά με την ψυχή. Στο παραμύθι του Adelbert von Chamisso Peter Schlemihl, για παράδειγμα, η απώλεια της σκιάς εξισώνεται με την απώλεια της ψυχής. Παρόλο που οι σκιές έπαιζαν ρόλο στο ρεπερτόριο της ζωγραφικής από την πρώιμη νεωτερική περίοδο, μόλις τον 19ο αιώνα και με την εφεύρεση της φωτογραφίας και του κινηματογράφου έγιναν βασικό εικαστικό στοιχείο.

Βασισμένη σε περίπου 40 διεθνείς θέσεις, η έκθεση ανιχνεύει τη χειραφέτηση της σκιάς ως θέμα παραγωγής εικόνας, αλλά πάντοτε αναστοχαστικό ως προς τα μέσα ενημέρωσης, στο πλαίσιο της σύγχρονης τέχνης, για πρώτη φορά σε γερμανικό μουσείο. Εξετάζει το φάσμα των κόσμων των σκιών, από το υπαρξιακό έως το απειλητικό και το πολιτικό. Η σκιά είναι το σημείο όπου συναντιούνται το απόν και το παρόν. Παραπέμπει συμβολικά και άυλα στην ύπαρξη του υλικού κόσμου και ταυτόχρονα εμπεριέχει και την εξαφάνισή του. Ανήκει στο σώμα, από το οποίο βρίσκεται ταυτόχρονα πάντα σε απόσταση. Είναι ένα ίχνος που, όπως η φωτογραφία, λειτουργεί ως δείκτης και ταυτόχρονα είναι μια επιφάνεια προβολής που διεκδικεί τη δική της πραγματικότητα. Σε αυτό το πλαίσιο, η σκιά μπορεί να διαβαστεί αφενός ως μεταφορά της κρίσης του υποκειμένου, αλλά και ως σημαντικός δείκτης μιας πραγματικότητας πέρα από το επιφανειακά ορατό.

Συμμετέχοντες καλλιτέχνες (επιλογή):

Vito Acconci, David Clerbout, Marlene Dumas, Hans-Peter Feldmann, Jenna Gribbon, Nadia Kaabi-Linke, William Kentridge, Astrid Klein, Farideh Lashai, Gerhard Richter, Regina Silveira, Javier Téllez, Kara Walker, Jeff Wall, Sue Webster/Tim Noble.

Η τέχνη είναι πάντα στενά συνδεδεμένη με τη ζωή των καλλιτεχνών, των οικογενειών τους και των συλλεκτών έργων τέχνης. Η νέα παρουσίαση της συλλογής στον τομέα του κλασικού μοντερνισμού ανιχνεύει αυτές τις διαδρομές και ιστορίες. Ενώ η παρουσίαση των προελεύσεων επιλεγμένων έργων καθιστά κατανοητές τις ιστορικές εξελίξεις και τις συγκεκριμένες επιπτώσεις τους σε μεμονωμένους ανθρώπους και τις ζωές τους, οι υποδειγματικές βιογραφίες δημιουργούν μια ζωντανή και πολύπλευρη εικόνα της περιόδου κατά την οποία δημιουργήθηκαν τα έργα τέχνης που εκτίθενται.

Εκτός από τα δημοφιλή στιγμιότυπα της συλλογής από τους γνωστούς Ρηναίους εξπρεσιονιστές, η νέα παρουσίαση παρουσιάζει σπάνια εκτεθειμένα έργα των Marta Worringer, Käthe Kollwitz, Olga Oppenheimer και άλλων.

Η Deutsche Telekom και το Kunstmuseum της Βόννης παρουσιάζουν το Human AI Art Award για δεύτερη φορά το 2025. Με χρηματικό έπαθλο 10.000 ευρώ και δίμηνη έκθεση, το βραβείο προωθεί καινοτόμες καλλιτεχνικές προσεγγίσεις στην εποχή του ψηφιακού μετασχηματισμού. Το ετήσιο βραβείο αναγνωρίζει καλλιτέχνες που εργάζονται στο πεδίο της έντασης μεταξύ της καλής τέχνης και της σύγχρονης τεχνολογίας, ιδίως της τεχνητής νοημοσύνης, και οι οποίοι είναι πρωτοπόροι σε αυτόν τον τομέα. Μετά την επιτυχημένη πρεμιέρα του 2024, όταν η Αμερικανίδα καλλιτέχνης Lauren Lee McCarthy τιμήθηκε από μια κορυφαία κριτική επιτροπή για το έργο της Lauren, ο νικητής του βραβείου του 2025 θα ανακοινωθεί στις αρχές του έτους.

Ιδιαίτερο σημείο αναφοράς του βραβείου είναι το περίπτερο που σχεδιάστηκε ειδικά για το Human AI Art Award από το πρακτορείο Meiré und Meiré, το οποίο θα βρίσκεται έξω από το Kunstmuseum της Βόννης κατά τη διάρκεια της έκθεσης. Εδώ θα παρουσιαστούν τα καλλιτεχνικά έργα που βραβεύτηκαν. Η προσωρινή αρχιτεκτονική προσφέρει στα υποψήφια έργα ένα σύγχρονο περιβάλλον και στο κοινό ένα μέρος για να βυθιστεί στις αλληλεπιδράσεις μεταξύ τέχνης και τεχνολογίας. Η είσοδος είναι δωρεάν.

Με τον Gregory Crewdson (γεννημένος το 1962 στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης), το Kunstmuseum της Βόννης παρουσιάζει έναν από τους σημαντικότερους διεθνείς εκπροσώπους της σκηνοθετημένης φωτογραφίας. Οι περίτεχνα λεπτομερείς φωτογραφίες του αναδεικνύουν το αβυσσαλέο εν μέσω του καθημερινού οικείου: Σε μνημειακό μέγεθος, οι φωτογραφίες δείχνουν την εισβολή του αλλόκοτου και μυστηριώδους στον υποτιθέμενο ιδανικό κόσμο των αμερικανικών προαστίων. Οι άνθρωποι συμπεριφέρονται σαν σε έκσταση, μυστηριώδη φώτα εμφανίζονται στον νυχτερινό ουρανό και κύκλοι καλλιέργειας σε περιποιημένους χλοοτάπητες.

Αυτή η ολοκληρωμένη αναδρομική έκθεση παρουσιάζει αποσπάσματα από όλες τις σημαντικές φωτογραφικές σειρές του καλλιτέχνη από τη δεκαετία του 1980 έως σήμερα. Περισσότερα από 70 έργα παρέχουν μια εικόνα του συναρπαστικού οπτικού του κόσμου, από το πρώιμο καλλιτεχνικό του έργο, τις πιο γνωστές σειρές του Twilight και Beneath the Roses μέχρι τα πιο πρόσφατα έργα του, τα οποία περιστρέφονται γύρω από την παρακμή της αμερικανικής κοινωνίας μακριά από τα μεγάλα μητροπολιτικά κέντρα. Τα αλλόκοτα μοτίβα του Crewdon είναι διαχρονικά και ταυτόχρονα καταπιεστικής επικαιρότητας μπροστά στην οικονομική και κοινωνική κρίση - όχι μόνο στις ΗΠΑ.

Μια συνεργασία με την Albertina της Βιέννης.

Για την έκθεσή της, η Kerstin Brätsch μεταμορφώνει το Kunstmuseum της Βόννης σε ένα πυκνό σύμπαν εικόνων. Με τους έντονα φωτεινούς πίνακές της, η καλλιτέχνις αντλεί από τη μακρά παράδοση της αφηρημένης τέχνης και ταυτόχρονα τη διευρύνει. Κεντρική αφετηρία της δουλειάς της είναι η σχέση της ζωγραφικής με το σώμα σε φυσικό, αλλά και σε ψυχολογικό και κοινωνικό επίπεδο. Συνδυάζει την ατομική πινελιά με ψηφιακά εφέ και χειροποίητες τεχνικές. Με νέες παραγωγές και έργα των τελευταίων 15 ετών, η έκθεση παρέχει μια ευρεία επισκόπηση του έργου της Kerstin Brätsch, στο οποίο αμφισβητεί διαρκώς εκ νέου τη ζωγραφική.

Παρόμοια με την αρχή της μίμησης στα ζώα, τα μοτίβα της περιπλανώνται σε διάφορες μορφές μέσων. Παράγοντες όπως το φως και η τύχη γίνονται ισότιμα στοιχεία στην καλλιτεχνική διαδικασία. Συμμετέχοντας τακτικά σε στοχευμένες συλλογικές μορφές εργασίας, η Kerstin Brätsch θέτει επίσης θεμελιώδη ερωτήματα σχετικά με τη συγγραφή και την υποκειμενικότητα της ζωγραφικής, προκειμένου να την επανατοποθετήσει στον καλλιτεχνικό λόγο. Η έκθεση συμπληρώνεται από συνεργατικά έργα των DAS INSTITUT (με την Adele Röger), Sergei Tcherepnin, KAYA (με τον Debo Eilers) και Wibke Tiars.

Από το 2007, τα έργα της έχουν παρουσιαστεί σε διεθνείς εκθέσεις, μεταξύ των οποίων επανειλημμένα στην Μπιενάλε της Βενετίας. Τα έργα της εκπροσωπούνται σε σημαντικές ιδιωτικές και δημόσιες συλλογές, ενώ η καλλιτέχνης έχει λάβει σημαντικά βραβεία όπως το βραβείο ζωγραφικής Helen Frankenthaler, το βραβείο Peill του Ιδρύματος Günther Peill, το βραβείο ζωγραφικής August Macke και το βραβείο Munch του Munchmuseet στο Όσλο.